بزرگی یک تمدن را میتوان از میزان احترامی که برای زنان قائل است، سنجید.
در فرهنگ ایرانی زن نماد عشق و ایثار و مادر نماد عشق بیقیدوشرط، فداکاری و قدرت بوده است. این نگرش در آموزههای دینی و آثار ادبی فارسی بهوضوح دیده میشود. در شاهنامۀ فردوسی زنان نهفقط در نقش مادر و همسر، که در مقام مشاورانی خردمند، سیاستمدار و حتی جنگجو نیز حضور دارند. در طول تاریخ ایران، زنان اندیشمند، شاعر، هنرمند، پزشک و سیاستمدار بسیاری ظهور کردهاند که گواهی بر جایگاه رفیع آنان در فرهنگ ایرانی است.
مادر در فرهنگ و متون اسلامی نیز ستون خانواده محسوب میشود و نقش اصلی در انتقال ارزشها و سنتها به نسلهای آینده دارد. به سبب همین جایگاه است که روز تولد حضرت فاطمه (س) روز مادر نامیده و گرامی داشته میشود.
امروزه زنان نیمی از جمعیت جهان را تشکیل میدهند و نقش آنان در ساخت تمدنها انکارناپذیر است. مادران امروز علاوه بر مسئولیتهای خانوادگی، در عرصههای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی نیز فعالند و در ضمن پرورشدهندهی کودکانی هستند که آیندهی جهان را میسازند.
با این همه، به رغم تبلیغات فراوان در زمینۀ ارج نهادن به نقش زنان، واقعیتها و آمارها در ایران روایت دیگری میکنند. به گزارش روزنامۀ شرق در سال گذشته، گزارش مجمع جهانی اقتصاد نشان میدهد که در حوزۀ «شکاف جنسیتی» و «نابرابری حقوق زن و مرد»، ایران در بین 146 کشور بررسیشده در رتبه 143 قرار دارد.
میزان مشارکت نیروی کار زنان ایران به طرز نگرانکنندهای پایین آمده است. علاوه بر این، شکاف درآمدی بین مردان و زنان بسیار زیاد است و زنان فقط 1/17 درصد از درآمد مردان را به دست میآورند. این شکاف درآمدی زندگی زنان سرپرست خانوار را در مخاطرۀ بزرگی قرار میدهد. بهویژه، چالشهای پیش روی زنان تحصیلکردۀ ایرانی نیز چشمگیر است و در واقع 60 درصد زنان تحصیلکرده ایرانی بیکار هستند. شکاف جنسیتی در ایران فقط به حوزۀ اقتصادی محدود نمیشود. تفکر مردسالارانه پیامدهای بسیار دیگری (مانند عدم اشتغال زنان در پستهای مدیریتی، نقش کمرنگ زنان در سیاست، زنکشی و …) را برای زنان ایرانی به همراه داشته است.
امید داریم که گرامیداشت نقش زنان در اجتماع از حوزۀ کلام فراتر رود و فرصتهایی برابر برای حضور اجتماعی زنان فراهم شود.
