25 تیرماه؛ روز بهزیستی و تأمین اجتماعی
طبق تعریف سازمان ملل «بهزیستی عبارت است از مجموعه‌ای هماهنگ از برنامهها و فعالیتها که با نظارت یا کمک دولت، برای بهبود زندگی افراد و گروه‌های آسیبپذیر جامعه انجام میشود.»
تشکیل سازمان‌های بهزیستی و تأمین اجتماعی نتیجه بخشی از تلاش‌های سازمان‌یافته و دولتی برای بهبود شرایط زندگی و تأمین حداقل استانداردهای زندگی برای همه و در نهایت فراهم ساختن برابری در فرصت‌های زندگی است. در تقویم ایران روز ۲۵ تیرماه به پاس فعالیت‌های این سازمان‌ها، به نام آنها ثبت شده است.
سازمان تأمین اجتماعی در سال ۱۳۳۱ با نام «سازمان بیمه‌های اجتماعی کارگران» تأسیس شد تا از شهروندان در برابر مخاطرات اقتصادی محافظت و به رونق فعالیت‌های تولیدی و صنعتی و کاهش نابرابری‌های اجتماعی کمک کند. سازمان بهزیستی کشور نیز پس از انقلاب و از ادغام سازمان‌های خیریه و حمایتی فعال در حوزه بهزیستی فعال شد و هدف خود را «اتخاذ تدابیر و ارائه خدمات و حمایت‌های غیربیمه‌ای با حفظ ارزش‌ها و کرامت والای انسانی و تکیه بر مشارکت‌های مردم و همکاری نزدیک سازمان‌های ذی‌ربط در جهت گسترش خدمات توان‌بخشی، حمایتی، بازپروری و پیشگیری از معلولیت‌ها و آسیب‌های اجتماعی و کمک به تأمین حداقل نیازهای اساسی گروه‌های کم درآمد» تعریف کرده است.
این دو سازمان با تکیه بر نیروی کارشناسی و همکاری مردم در راستای رفاه اجتماعی، تلاش می‌کنند. رفاه اجتماعی مفهومی چندبعدی شامل سلامت جسمی و روانی، حمایت حقوقی، مشارکت اجتماعی و عدالت اقتصادی است و مانند سپری در برابر فقر، بیکاری، خشونت و نابرابری عمل می‌کند.
بخشی از تلاش‌های این سازمان‌ها، مستقیم یا غیرمستقیم، در تأمین حقوق شهروندان و کودکان نقش دارند. برای مثال حمایت از کودکان و نوجوانان اولویتی کلیدی در خدمات بهزیستی است و دفتر امور کودکان و نوجوانان از مهم‌ترین بخش‌های این سازمان است که چنین خدماتی را ارائه می‌کند:
- نگهداری و سرپرستی از کودکان بی‌سرپرست یا بدسرپرست در مراکز شبانه‌روزی و شیرخوارگاه‌ها
- اجرای طرح شبه‌خانواده برای واگذاری کودکان فاقد سرپرست به خانواده‌های واجد شرایط در قالب فرزندخواندگی
- مراقبت، آموزش و تربیت کودکان تا رسیدن به سن مناسب برای اشتغال، تحصیل، ازدواج یا بازگشت به زندگی مستقل
- نظارت بر مهدکودک‌ها در سطح کشور با هدف ارتقای کیفیت آموزش و مراقبت از کودکان در سنین پایین.
چنین خدماتی نه‌تنها به حفظ کرامت انسانی این کودکان کمک می‌کند، بلکه آینده‌ای روشن‌تر را برای جامعه تضمین می‌کند.
یکی از مباحث کلیدی در آموزش‌و‌پرورش نسل جوان، آگاه کردن آنان از حقوقشان است و این مبحث تنها به معرفی حقوق قضایی یا مدنی محدود نمی‌شود. اطلاع‌رسانی کافی درباره انواع حقوق (زیستی، آموزشی، رفاهی و…) و همچنین معرفی نهادهای یاری‌رسان به کودکان و نوجوانان، بخشی از تلاشی است که باید برای آگاه کردن این نسل صورت بگیرد. با این شیوه کودکان و نوجوان با بسترهای اجتماعی موجود آشنا می‌شوند و شیوه‌های درست تلاش برای احقاق حقوقشان را می‌شناسند.
